Kweekvlees of bio?

Het internationale panel van klimaatwetenschappers, het IPCC, waarschuwt politici andermaal dat meer nodig is. Volgens het laatste IPCC-rapport, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, wordt maar liefst driekwart van het ijsvrije landoppervlak aangetast door de mens. Klimaat, bos, rivieren en biodiversiteit zullen niet gered worden met gerommel in de marge.

Veeteelt komt meer dan ooit in het vizier. Niet de veeteelt waarbij natuurgebieden duurzaam worden begraasd en waarbij de mest wordt gebruikt om de bodem te verrijken. Wel de veeteelt waarvoor massaal wordt ontbost en watervoorraden worden verontreinigd. Veruit het merendeel dus. Je moet heel hardleers zijn om de negatieve impact van vleesproductie en –consumptie nog te ontkennen.

De centrale voedingsvraag is dus: quid vlees? Sommige veganisten geloven graag in een zuiver plantaardige toekomst, waarbij geen vlees meer wordt gegeten. De producten van Beyond Meat en Impossible Foods laten zien dat plantaardige vervangers vlees steeds beter kunnen imiteren. Ze oogsten succes en er is nog veel groeipotentieel, maar het blijft een vleesvervanger.

Vlees bannen is een utopie

Is vlees volledig bannen een utopie? Hoogstwaarschijnlijk wel. Dirk Holemans en Merlijn De Rijcke verdedigen een model van beter en (veel) minder vlees. De vraag naar bio-producten neemt toe en steeds meer boeren in België ontdekken de voordelen van de bio-landbouw. De vraag stelt zich echter hoe die evolutie zich verhoudt tot andere trends. Want in België is de vleesconsumptie dan wel dalende, Europees ziet het er minder rooskleurig uit. Volgens een recente voorspelling door de Europese Commissie zal de gemiddelde Europeaan een klein beetje minder vlees eten tegen 2030 – nog geen kilogram minder per jaar – en zal in 2030 meer vlees dan ooit worden geproduceerd voor export. Buiten Europa worden we inderdaad pas echt met de neus op de feiten geduwd: in China is op dertig jaar tijd de vleesconsumptie verzevenvoudigd (!) en ze blijft stijgen. Om de honger naar die vele miljoenen tonnen vlees te stillen, daar moeten nog veel bossen voor sneuvelen en watervoorraden mee worden bedreigd.

De toenemende interesse voor bio is positief, maar zal niet voldoende zijn. Er is echter nog een lichtpunt: slachtvrij vlees produceren komt steeds dichterbij. Kweekvlees is echt vlees op basis van dierlijke stamcellen die getransformeerd worden naar spierweefsel en waarvoor geen dieren hoeven te worden geslacht.