Waarom de publieke financiering van kweekvlees belangrijk is

 Meer en meer publieke middelen gaan naar kweekvlees. Enkele weken geleden besliste de Amerikaanse overheid voor het eerst om kweekvlees te ondersteunen. Ook de Europese Unie heeft aangekondigd onderzoek naar kweekvlees te financieren. Onder impuls van GAIA werd eind vorig jaar 3,6 miljoen euro Vlaams geld vrijgemaakt voor de ontwikkeling van kweekvlees. Publieke financiering is belangrijk, zo kan kennis toegankelijk worden voor iedereen en blijft het niet enkel in handen van bedrijven.

Onder impuls van GAIA werd eind vorig jaar 3,6 miljoen euro Vlaams geld vrijgemaakt voor de ontwikkeling van kweekvlees. Dat bedrag is een peulschil vergeleken met de honderden miljoenen euro’s subsidies die conventionele vleesproducenten trekken. Maar het is een belangrijke eerste stap in de publieke financiering van kweekvleesonderzoek, waarbij de focus zal liggen op transparantie. Privaat geld is er genoeg in de wereld: de interesse bij consumenten voor vleesvervangers groeit, dus neemt ook de belangstelling van investeerders toe. Maar kennis ontwikkeld in bedrijven wordt natuurlijk beschermd tegen concurrenten. Organisaties als het Good Food Institute en New Harvest pleiten in de Verenigde Staten voor publieke financiering, om technologie toegankelijk te maken voor iedereen. Daarvoor kennen ze zelf ook onderzoekbeurzen toe, maar uiteraard zijn de middelen van deze organisaties beperkt.

Enkele weken geleden werd het nieuws bekend gemaakt dat de Amerikaanse overheid voor de eerste keer kweekvleesonderzoek zal financieren. Het National Science Foundation of NSF, een federaal agentschap, kent een bedrag van 3,5 miljoen dollar toe voor onderzoek van vijf jaar aan de Universiteit van Californië. Het doel is om enerzijds te werken aan de overblijvende knelpunten voor kweekvlees en anderzijds wetenschappers en ingenieurs voor te bereiden op deze nieuwe sector.

De ontwikkeling van kweekvlees ondersteunen

Nu heeft ook de Europese Unie beslist om de ontwikkeling van kweekvlees te ondersteunen. Via het Europese programma voor onderzoek en ontwikkeling ‘Horizon 2020’ wordt 2,7 miljoen euro vrijgemaakt voor een samenwerkingsverband van industriële partners. Dit consortium heet ‘Meat4All’ en wordt geleid door het Spaanse bedrijf BioTech Foods, dat zelf kweekvlees op basis van varkenscellen ontwikkelt sinds 2017. De doelstelling is vergelijkbaar met wat het Amerikaanse project beoogt, namelijk de kloof overbruggen tussen enerzijds kweekvlees als experimenteel product vandaag, en anderzijds grootschalige productie in de toekomst.

Een belangrijk verschil tussen Europa en de Verenigde Staten is echter de focus op duurzaamheid: met de zogenaamde ‘Green Deal’ wil de Europese Commissie ervoor zorgen dat Europa de leiding neemt (of behoudt) op vlak van duurzame productie en innovatie. Tegen 2050 moet ons continent klimaatneutraal zijn. Door het ecologische potentieel van kweekvlees − minder gebruik van ruimte en grondstoffen en minder milieuvervuiling – verovert kweekvlees een plek in die Green Deal.