RESPECTfarms, een transitiemodel voor de toekomst van de landbouw

GAIA ondersteunt het Nederlandse initiatief RESPECTfarms, dat een transitiemodel met kweekvlees uitwerkt voor de toekomst van de landbouw. 
In het project werd er gedurende 18 maanden een haalbaarheidsstudie uitgevoerd om te kijken in hoeverre het haalbaar zou zijn voor lokale boeren om over te stappen naar kweekvlees. Uit een onderzoek van Connecting Agri & Food met RESPECTfarms blijkt dat er in de rundveesector gemiddeld geen operationele winst is gemaakt tussen 2020 en 2023 in Nederland. Er werd ook 426 miljoen euro aan jaarlijkse subsidies (GLB) in de sector geïnvesteerd.

Het leed van de koeien in de industriële veeteelt is overduidelijk maar ook de kosten voor de maatschappij om vlees te produceren en consumeren zijn aanzienlijk. Wageningen University berekent in een True Cost Accounting-studie dat elke kg rundergehakt van melkkoeien 4,91 EUR aan maatschappelijke kosten met zich meebrengt. De studie laat ook zien dat dezelfde hoeveelheid rundergehakt van kweekvlees een significante reductie tot 2,17 EUR aan maatschappelijke kosten met zich mee zou brengen.  Het concept van kweekvlees werd gezien als een potentiële transformatieve oplossing, maar niemand dacht na over het hergebruiken van de huidige infrastructuur of samenwerken met boeren.

De afgelopen 1,5 jaar heeft RESPECTfarms gewerkt aan een haalbaarheidsstudie om dit te achterhalen. Samen met haar consortiumpartners en sponsoren, Mosa Meat , Priva , Crole Natuurrund , Rügenwalder Mühle , GAIA , Rabobank , Fenaco , de Europese Commissie , Kansen voor West , de Nederlandse Dierenbescherming , Barth Misset Foundation , Wageningen University en het Nederlandse Ministerie van Landbouw. Het conceptidee werd onderzocht op haalbaarheid, levensvatbaarheid en wenselijkheid.

Uit het onderzoek concludeerden we dat 10,5% van de Nederlandse geïnterviewden positief reageert op het idee om over te stappen. Als we alleen al 19.949 Nederlandse veehouders (alleen zuivel, kalfsvlees, varkensvlees, vleeskuikens) in Nederland beschouwen, staan er nu al 2.094 Nederlandse veehouders open voor de overstap.

Daarom ontwikkelt RESPECTfarms nu een nieuw verdienmodel waarbij veehouders kweekvlees kunnen produceren op hun eigen boerderij zonder dat ze hun dieren nog hoeven te slachten. 
Kweekvlees op boerderijschaal kan al in 2030 levensvatbaar worden.

In de kweekvleesindustrie wordt algemeen erkend dat het opschalen wel verschillende uitdagingen met zich meebrengt. Voor kweekvleesboerderijen kunnen we bioreactoren ter grootte van een koe gebruiken om vlees te kweken. Op deze manier kunnen we concurrerende celdichtheden bereiken en de productie zo efficiënt maken zoals het werkmodel in kleinere kaasfabrieken.

Het creëren van een winstgevend businessmodel met het kweken van vlees is essentieel als je een boer wilt overtuigen om over te stappen of zich aan te passen aan een nieuw verdienmodel. Om het business- en inkomstenmodel en het potentieel voor kweekvlees te evalueren, werkte RESPECTfarms samen met de Nederlandse landbouwbank Rabobank.

De projecties van het verdienmodel van een boer met kweekvless (gebaseerd op de huidige gekende gegevens en rekening houdend met de hele toekomstige business) suggereren dat de investeringen voor kweekvleesproductie op de boerderij binnen 3 (beste scenario) tot 7 jaar (conservatief scenario) kunnen terugverdiend worden. Op de lange termijn wil RESPECTfarms een 100% kweekvleesproduct produceren op een vergelijkbaar volume als een gemiddelde rundveehouder (100.000 kg per jaar). Op weg daarheen streeft RESPECTfarms er eerst naar om een ​​hybride product te produceren (gekweekte cellen gecombineerd met plantaardige ingrediënten). Uitgaande van een prijs van 2,93 €/kg voor de plantaardige ingrediënten, op basis van overleg met experts uit de plantaardige industrie, worden de uiteindelijke productiekosten voor een hybride product geschat op 4,88 €/kg.